Actueel

Onlangs werd het artikel 'Triadic shared decision making in emergency psychiatry: an explorative study' , geschreven door Roselie van Asperen, psychiatrisch verpleegkundige bij Antes, gepubliceerd in BMC Psychiatry.
We spreken haar hierover, omdat het ons werk als familievertrouwenspersoon raakt. 

Roselie: “In mijn onderzoek wilde ik kijken naar verschillende aspecten van acute zorg en dan specifiek bij een beoordeling in de acute fase. Hoe doen we dat nu met familie, hoe worden zij betrokken en waar is er nog verbetering mogelijk?

Als je dierbare in een psychische crisis raakt, kan een opname in beeld komen. Dat is een ingrijpende situatie – voor de cliënt, maar zeker ook voor de naaste. Toch wordt er niet altijd naar de naaste geluisterd. Terwijl dat juist heel belangrijk is.”

Wat zegt het onderzoek?
Onderzoeker Roselie en haar collega’s bekeken hoe beslissingen over crisisopnames tot stand komen. Daarin zagen ze dat in bijna de helft van de gevallen alle partijen samen tot een besluit komen: de cliënt, de naasten én de hulpverleners.

Wanneer wordt er geluisterd naar naasten – en wanneer niet?
Uit het gesprek met Roselie blijkt dat als de naaste de enige partij is die iets vindt, dus de cliënt en de hulpverlener zijn het er niet mee eens, er meestal niet gedaan wordt wat de naaste wil. Als naasten zeggen dat er een opname moet komen, luisteren hulpverleners daar vooral naar als de situatie al dicht tegen een opname aan zit of als de naaste aangeeft het te zwaar te vinden om de zorg op zich te nemen.  Wil de naaste juist graag ambulante zorg, dan wordt daar gehoor aan gegeven als de hulpverleners erop vertrouwen dat de naasten het ook echt aankunnen. Roselie benadrukt: “Het is belangrijk om als naaste niet alleen informatie te geven, maar ook actief betrokken te zijn bij de afwegingen. De praktijk leert dat dit nog niet altijd vanzelf gebeurt.”

Naasten en patiënt denken niet altijd hetzelfde
Het onderzoek laat ook zien dat naasten vaker voor een opname kiezen dan de patiënt zelf. Dat verschil kan spanning geven. Maar het gesprek hierover, samen met de hulpverlener is wél waardevol: het helpt om elkaars zorgen, wensen en grenzen te begrijpen. En om samen tot een besluit te komen dat zoveel mogelijk recht doet aan ieders perspectief.

De stem van de naaste telt – ook in crisistijd
Beslissingen over een crisisopname zijn complex. Maar ze worden beter als iedereen die betrokken is – cliënt, naasten én hulpverleners – serieus genomen wordt. Ambulante hulpverleners zijn immers voorbijgangers in het leven van de cliënt en hun naasten. Naasten zien vaak dingen die anderen niet zien. Hun kennis en betrokkenheid zijn van grote waarde in de behandeling van de cliënt. Het is belangrijk dat in ieder geval het gesprek met elkaar gevoerd wordt en er actie wordt ondernomen als dat nodig is.

Familievertrouwenspersoon
En de rol van de familievertrouwenspersoon? Daarover zegt Roselie: “Juist bij crisisbeoordelingen, kan de familievertrouwenspersoon een belangrijke rol spelen. Het is stressvol en naasten moeten veel onthouden. Soms kunnen vragen blijven liggen waar je niet aan hebt gedacht. Het is fijn dat je die dan kwijt kunt bij een familievertrouwenspersoon: heb ik het allemaal goed begrepen? Is de juiste beslissing genomen? Wat zijn mijn rechten?”

Stimulans om naasten te betrekken
Tot slot vertelt Roselie: “Het feit dat uit het onderzoek naar voren kwam dat in bijna 50% van de gevallen de driehoek; cliënt, naaste en hulpverlener, er tijdens een beoordelingsgesprek wel met elkaar uitkomen,  vonden wij een stimulans om naasten te blijven betrekken. Bij Antes zeggen we nu tegen de cliënt: over het algemeen komen we er wel uit met elkaar, we bellen een naaste voor je. Of, voordat een beoordelingsgesprek plaatsvindt, stellen we de vraag: Wie neem je mee naar het gesprek? We vragen dus niet meer óf de cliënt iemand wil meenemen. Daardoor gebeurt het vaker dat naasten betrokken worden.”

Wil je het gepubliceerde artikel lezen? Dat kan hier> 'Triadic shared decision making in emergency psychiatry: an explorative study'